خود مراقبتی یعنی حفظ سلامت و شادابی خودمان ، کارهای روزمره کوچکی انجام دهیم تا زندگی بهتر و سالم تری داشته باشیم
خود مراقبتی عملی است که در آن ، هرفردی از دانش ، مهارت و توان خود به عنوان یک منبع استفاده می کند تا بتواند به طور مستقل از سلامت خود مراقبت کند . خود مراقبتی می تواند علاوه بر مراقبت از فرد به فرزندان ، خانواده ، دوستان ، همسایگان هم محلی ها و همشهریان نیز گسترش یابد .
مادران مهم ترین نقش را در زمینه خود مراقبتی برعهده دارند و توانمند کردن مادران دراین زمینه می تواند قدم بزرگی در راستای سلامت فرد خانواده و جامعه باشد .
برای طراحی برنامه خود مراقبتی فردی، باید ابتدا وضعیت سلامت خود را ارزیابی کنیم که این کار می تواند به صورت ارزیابی از سوی تیم سلامت انجام شود . برای این کار باید با پزشک خانوده خود مشورت کنیم .
انواع خود مراقبتی شامل :
1- خودمراقبتی فیزیکی :
مصرف منظم وعده های غذایی ، انجام ورزش روزانه ، انجام معاینه های پزشکی دوره ای ، استراحت کافی و دوری از لوازم و رفتارهای پرخطر
2- خود مراقبتی روانشناختی :
اختصاص وقت برای تفکر و تامل
3- خود مراقبتی عاطفی :
معاشرت و مراوده با دیگران ، افتخار به خود ، بیان خشم خود به روشی سازنده
4- خودمراقبتی روحی – معنوی :
کمک به نیازمندان ، انجام کارهای خیر و عام المنفعه
5- خود مراقبتی شغلی :
متعادل کردن حجم کار برای کاهش فشار کاری ، انجام نظارت و مشورت منظم
چرا خودمراقبتی اهمیت دارد؟
بهرهوری شما افزایش پیدا میکند
بهتر کارهایمان را انجام میدهیم و در محیط کار و خانه مفیدتر هستیم. همان زمان را صرف میکنیم اما میتوانیم متمرکزتر باشیم و به کارهای مورد علاقه خودمان برسیم. پس وقتی یاد میگیریم به چیزهایی «نه» بگوییم و به کارهایی که اهمیت بیشتری برای زندگی شما دارد بپردازیم، زندگی خود را متمرکز روی اهدافتان کردهایم و بهرهوری بیشتری را تجربه کردهایم. با راهکارهای خودمراقبتی و تمرین آنها، بهرهوری روزمره ما را افزایش خواهد داد.
در برابر بیماری مقاوم میشوید
شواهد نشان میدهد فعالیتهای خودمراقبتی، سیستم عصبی پاراسمپاتیک شما (PNS) را به فعال میکند و این یعنی بدن ما در حالت آرامش و رشد پیش میرود و سیستم ایمنی بدن ما بالاتر میرود. استرس کمتر و سیستم ایمنی بالاتر میتواند شما را حتی در برابر سرماخوردگی، آنفولانزا و انواع بیماریها کمک کند و احساس قدرت جسمی بیشتری به شما ببخشد. علاوه بر این باعث تقویت احساس مثبت به خود میشود که به طور ناخودآگاه پیام مثبت را به شما میدهد که کفتگوی منفی و صدای درونی انتقادی شما را کم میکند.
به طور خلاصه می توان گفت خود مراقبتی یعنی حفظ سلامت و شادابی خودمان ، کارهای روزمره کوچکی انجام دهیم تا زندگی بهتر و سالم تری داشته باشیم .
دکتر لاله لطفی
پزشک خانواده
بهداشت ودرمان صنعت نفت شمالشرق