روز جهانی دیابت با هدف افزایش آگاهی عمومی در ارتباط با علل، عوارض، پیشگیری و درمان این ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﻬﻢ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﺟﻬﺎﻧﯽ تعیین گردیده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بهداشت و درمان صنعت نفت شمالشرق ،دکتر زینب
باقری، پزشک خانواده بهداشت ودرمان شمالشرق ،در روز جهانی دیابت بیان کرد:
ﺭﻭﺯ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺩﯾﺎﺑﺖ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ١٩٩١ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺪﺭﺍﺳﯿﻮﻥ ﺑﯿﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﯽ ﺩﯾﺎﺑﺖ، نامگذاری
شده. هدف از نامگذاری چنین روزی افزایش آگاهی عمومی در ارتباط با علل،
عوارض، پیشگیری و درمان این ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﻬﻢ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺍﺳﺖ.
شعار روز جهانی دیابت در ۲۰۲۴ با عنوان
"ﺑﺎ ﺩﯾﺎﺑﺖ ﺧﻮﺏ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﮐﻨﯿﻢ" تعیین شده.
●دیابت چیست؟
دیابت یک اختلال در سوخت و ساز (متابولیسم) بدن است
در ابتدا باید بدانیم انسولین هورمونی است که توسط سلول‌های "بتا"واقع در پانکراس ترشح می‌شود و وظیفه اصلی آن کاهش قند خون است.
زمانی که بدن یک شخص نتواند به اندازه‌ی کافی انسولین تولید کند یا انسولین
تولید شده را درست استفاده کند، قند خون بالا می‌رود و می‌گوییم آن شخص به
دیابت مبتلا شده است.
●چه کسانی به دیابت مبتلا می شوند؟
علل بروز دیابت براساس انواع آن فرق می‌کند ؛ اما همه آنها در یک ویژگی مشترک هستند:
« بالا رفتن سطح قند خون»
که درنهایت می‌تواند مشکلات زیادی برای سلامتی ایجاد کند.
همه افراد ممکن است به دیابت نوع دوم دچار شوند. با این وجود، عواملی وجود
دارد که ممکن است شما را در خطر بیشتر ابتلا به این بیماری قرار دهد.
عواملی مانند:
افزایش چربی خون
چاقی و افزایش وزن
ژنتیک و وراثت
عدم تحرک بدنی
استعمال دخانیات
سابقه دیابت بارداری
فشار خون بالا
●انواع دیابت
○پیش دیابت:
قبل از ایجاد دیابت بسیاری از افراد مبتلا به پیش دیابت می شوند. میزان قند
خون این افراد بالاتر از حد طبیعی است ولی نه به آن اندازه که در تعریف
دیابت گنجانده شود. پیش دیابت بسیار شایع است، اما خبر خوب اینکه قابل
برگشت هم هست.
○دیابت وابسته به انسولین یا نوع یک:
در این نوع بیماری دیابت، بیمار در تولید انسولین دچار مشکل است و در
نتیجه‌ی فقدان انسولین، کنترل قند خون غیر ممکن می‌شود. معمولاً این نوع
دیابت قبل از ۴۰ سالگی بروز می‌کند
○دیابت غیر وابسته به انسولین یا نوع دو:
در این نوع بیماری دیابت، انسولین تولید می‌شود اما نه به اندازه‌ای که قند
خون را تنظیم کند و از سوی دیگر سلول‌های بدن در برابر انسولین مقاومت
نشان می‌دهند. این نوع دیابت معمولاً در افراد بالای ۴۰ سال بروز می‌کند.
○دیابت دوران بارداری:
دیابت حاملگی معمولاً بین هفته‌های ۲۴ و ۲۸ بارداری ظاهر می‌شود و عموماً پس از زایمان از بین می‌رود.
● علائم و نشانه‌های بیماری دیابت:
چون در همه انواع دیابت، میزان قند یا گلوکز خون بسیار بالا می‌رود، علائم و نتایج آنها مشابه است.
پرادراری، پرنوشی، پرخوری، کاهش وزن با وجود اشتهای زیاد، خستگی و تاری دید از علایم اولیه شایع دیابت است
●پیشگیری از دیابت:
دیابت نوع 1 قابل پیشگیری نیست اما دیابت نوع 2 با رعایت برخی اصول قابل پیشگیری است.
برای پیشگیری از دیابت باید:
• از مصرف غذاهای آماده مانند کالباس، سوسیس، انواع کنسروها و… پرهیز کرد.
• غذاهای پرچرب و سرخ شده مانند انواع سس ها، سیب زمینی سرخ شده و… کمتر استفاده کنیم.
• مصرف نمک و غذاهای شور را تا حد امکان کم کنیم.
• میوه و سبزی ، ماهی ، تخم مرغ و حبوبات و انواع لبنیات از نوع کم چرب را به حد کافی مصرف کنیم.
• از مصرف زیاد مواد قندی و انواع شیرینی ها و نوشابه ها و آبمیوه های صنعتی که مهم ترین علت ابتلا شدن به دیابت است خودداری کنیم.
• با انجام روزانه یک ساعت ورزش و تحرک بدنی مانند انواع بازی های دارای
حرکت ، فوتبال، طناب زدن و… از مبتلا شدن به اضافه وزن، چاقی و بیماری قند
جلوگیری کنیم.
●درمان:
درمان دیابت می‌تواند شامل استفاده از داروهای خوراکی و یا تزریقی مانند انسولین باشد.
از طرفی دیابت را می توان با غربالگری و درمان منظم کنترل کرد و از عوارض آن جلوگیری کرد یا عوارض آن را به تأخیر انداخت
■ در کشور ما ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺁﮔﺎﻫﯽ ﻋﻤﻮﻡ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﺩﯾﺎﺑﺖ ﻭ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﺮ
ﺍﻫﻤﯿﺖ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖ ﺩﯾﺎﺑﺖ، ﺭﻭﺯﻫﺎﯼ ١٩ ﻟﻐﺎﯾﺖ ٢٥ ﺁﺑﺎﻥ ﻣﺎﻩ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻫﻔﺘﻪ ﻣﻠﯽ ﺩﯾﺎﺑﺖ
ﻧﺎﻣﮕﺬﺍﺭﯼ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ
روزشمار هفته ملی دیابت در سال 1403 بصورت زیر است:
روز اول: ﺩﯾﺎﺑﺖ ﻭ ﺳﻼﻣﺖ ﺭﻭﺍﻥ
روز دوم: ﺩﯾﺎﺑﺖ ﻭ ﺧﻮﺩ ﻣﺮﺍﻗﺒﺘﯽ
روز سوم: ﭘﯿﺶ ﺩﯾﺎﺑﺖ ﻭ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮﯼ ﺍﺯ ﺩﯾﺎﺑﺖ
روز چهارم:ﺩﯾﺎﺑﺖ ﻭ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮﯼ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﺭﺽ
روز پنجم: ﺑﺎ ﺩﯾﺎﺑﺖ ﺧﻮﺏ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﮐﻨﯿﻢ
روز ششم: ﺩﯾﺎﺑﺖ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺳﯿﺎﺳﺘﮕﺰﺍﺭﺍﻥ
روز هفتم : ﺩﯾﺎﺑﺖ ﻭ ﺷﯿﻮﻩ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺳﺎﻟﻢ (ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺪﻧﯽ)
دکتر زینب
باقری
پزشک خانواده بهداشت ودرمان شمالشرق