در قاره آسیا بیش از ۲۳۰ میلیون نفر به دیابت مبتلا هستند. با توجه به شیوع چاقی و سازگاری سریع با سبک زندگی غربی در آسیا، پیش‌بینی می‌شود تعداد افراد مبتلا به دیابت تا سال ۲۰۴۰ میلادی به بیش از ۳۵۵ میلیون نفر برسد.
دیابت یک بیماری مادام العمر است. حدود یک سوم افراد دیابتی از داشتن این بیماری اطلاع ندارند. با این‌حال، هنوز درمانی برای این وضعیت وجود ندارد. افراد مبتلا به دیابت باید برای حفظ سلامتی خود بیماری را کنترل کنند.
به مناسبت روز جهانی دیابت دکتر فهیمه ثمره محمدیان مطالبی را در رابطه با دیابت و بیماری کرونا عنوان کرد، که از نظر می گذرد:
دیابت چیست؟
پانکراس (عضوی که پشت معده قرار دارد) به‌طور طبیعی انسولین آزاد میکند تا در ذخیره و مصرف قند و چربی حاصل از غذایی که می خورید به بدن کمک کند. درصورتی که پانکراس انسولین ترشح نکند یا مقدار انسولینی که توسط پانکراس ترشح می شود اندک باشد و بدن واکنش مناسبی نسبت به انسولین نشان ندهد دیابت پیش می آید.
انواع دیابت
دیابت نوع 1: زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های پانکراس (به نام سلول های بتا) که وظیفه ی تولید انسولین را برعهده دارند توسط سیستم ایمنی از بین بروند. هیچ انسولینی در بدن این افراد تولید نمی‌شود و به همین دلیل باید برای کنترل قند خون انسولین تزریق کنند. دیابت نوع یک، اختلال خودایمنی است، سلول‌های ایمنی با تخریب سلول‌های بتا، تولید انسولین را متوقف میکنند.
معمولا دیابت نوع 1 در افراد کمتر از 20 سال رخ می دهد ولی ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد.
دیابت نوع 2: بدن افراد مبتلا به دیابت نوع 2، برخلاف دیابت نوع 1، انسولین تولید میکند. با این حال، یا انسولینی که توسط پانکراس ترشح می‌شود کافی نیست یا بدن نسبت به انسولین مقاومت نشان می‌دهد. زمانی که میزان انسولین کافی نباشد یا آن طور که باید از انسولین استفاده نشود، گلوکز وارد سلول‌های بدن نمی‌شود.
دیابت نوع 2 شایع‌ترین نوع دیابت است درحالی‌که بسیاری از این موارد قابل پیشگیری است، عوارض ناشی از دیابت مانند از دست دادن بینایی، قطع عضو غیر تروماتیک و نارسایی مزمن کلیه که به دیالیز احتیاج پیدا میکند، گریبان بسیاری از افراد بزرگسال را گرفته است.
دیابت نوع 2 معمولا در افراد بالای 40 سال که اضافه وزن دارند رخ می‌دهد ولی ممکن است در افرادی که اضافه وزن ندارند هم اتفاق بیفتد. به علت افزایش چاقی افراد جوان، امروزه دیابت نوع 2 در بین کودکان نیز دیده می شود که گاهی به آن «دیابت تدریجی بزرگسالی» گفته می شود.
دیابت بارداری: دیابت بارداری هنگام حاملگی رخ می‌دهد. تغییر هورمون‌ها در دوران بارداری روی عملکرد انسولین تاثیر می گذارد. این وضعیت تقریبا 4درصد از زنان باردار را تحت‌الشعاع قرار می دهد. احتمال بروز دیابت بارداری در زنان بالای 25 سال، زنانی که وزنشان از حد طبیعی قبل از بارداری بالاتر می‌رود، سابقه دیابت در اعضای خانواده شان هست، بیشتر است.
در حین بارداری نشانه‌های بروز دیابت تحت نظارت قرار می‌گیرد. اگر این نوع دیابت درمان نشود، خطر بروز عوارض برای مادر و نوزاد افزایش میابد. معمولا، میزان قند خون ظرف شش هفته بعد از زایمان به حالت عادی برمی‌گردد اما احتمال اینکه زنان مبتلا به دیابت بارداری بعدها دچار دیابت نوع 2 شوند بالا می رود.
کرونا و دیابت
به طور کلی افرادی که دچار دیابت هستند در هنگام مواجه شدن با عفونت‌های ویروسی از قبیل آنفولانزا دچار عوارض متعددی می‌شوند و احتمال ابتلای آنها به ویروس جدید کرونا افزایش پیدا میکند. سندروم شدید و مزمن تنفسی که ویروس کرونا نامیده شده است یک زنجیره جدید از ویروس کرونا است که قبلاً در انسان شناسایی نشده است. نکات و اقدامات پیشگیری کننده برای ویروس جدید کرونا شبیه به ویروس آنفولانزا است.
پزشکان یه افراد مبتلا به دیابت توصیه میکنند
که از نکات ارائه شده توسط سازمان جهانی بهداشت پیروی کنند و میزان ریسک بروز ابتلا
به این ویروس را در خود بررسی کنند زیرا آماده شدن برای بیماری باعث می‌شود که تحمل
آن راحت تر باشد.
اگر دیابت نوع ١ یا ٢ دارید موارد زیر را رعایت کنید:
دستانتان را قبل از آماده‌کردن غذا و خوردن آن، هنگام مراقبت از بچه‌ها و افراد بیمار، استفاده از توالت و حضور در مکان‌های عمومی به مدت حداقل ٢٠ ثانیه با آب و صابون بشویید.
در فضاهای عمومی ماسک بزنید. البته لازم نیست از ماسک‌های N۹۵ استفاده کنید. زیرا این نوع ماسک مورد نیاز کادر درمان است.
حداقل فاصله یک و نیم متری را رعایت کنید. در صورت بیمار شدن خود را در خانه قرنطینه کنید.
همواره انسولین، گلوگومتر، نوارهای تست کتون و قرص گلوگز را در خانه داشته باشید.
اگر از داروهای کنترل‌کنندهٔ فشار خون نظیر مهارکننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE inhibitors) و مسدودکننده گیرنده آنژیوتانسین (ARBs) استفاده می‌کنید، آنها را ادامه دهید مگر آنکه پزشکتان نظر دیگری داشته باشد.
اگر دیابت دارید و به بیماری کرونا دچار شده اید:
بهتر است افرادی که مبتلا به دیابت هستند، پیش از ابتلا به ویروس کرونا برنامه ریزی کنند که چه کاری باید انجام دهند، به عنوان مثال شماره تلفن ارائه دهنده خدمات درمانی خود را در دست داشته و از منابع کافی داروها و مواد مصرفی برای نظارت بر قند خون در خانه برخوردار باشند، به طوری که آنها در صورت بیماری نیازی به بیرون رفتن نداشته باشند یا فقط زمان بازبودن داروخانه محلی این کار را انجام دهند.
بیماران اگر به ویروس مبتلا شوند، ممکن است دچار کاهش کنترل قند خون خود در طی بیماری باشد. آنها باید برای بهبود جبرانی دیابت خود، « قوانین روزانه» را که برای هر وضعیت استرس زا توصیه می شود، تمرین کنند.
در صورت ابتلا بیماران باید روزانه چند بار قند خون خود را کنترل کنند، دریافت مجدد نسخه برای داروهای خود (خصوصاً انسولین) و آنچه ممکن است لازم باشد در داروها یا رژیم غذایی خود انجام دهند و با ارائه دهنده خدمات درمانی خود تماس بگیرند.
بیماری کووید ١٩ می‌تواند با افزایش فشار خون، شرایط بی‌آبی (دهیدراتاسیون) را به وجود آورد. بنابراین به میزان کافی آب بنوشید و فشار خون خود را اندازه گرفته و به پزشک اطلاع دهید.
قند خون خود را به طور مرتب بررسی کرده و اگر بالاتر از ٢٥٠mg/dL بود ممکن است در معرض کتواسیدوزیس باشید. شرایطی که بدن با سوزاندن چربی برای تولید انرژی، مقدار بسیار زیادی کتون می‌سازد که ممکن است برای بدن سمی باشد. مهم است که در زمان ابتلا به کرونا میزان کتون در خون کم باشد.
مدیریت و بهبود احساسات خود را در اولویت قرار دهید.
از آنجایی‌که استرس باعث افزایش قند خون می‌شود، با انجام دادن کارهای مفرح، نفس عمیق کشیدن یا صحبت کردن با یک دوست استرس خود را کنترل کنید.
به میزان کافی بخوابید، در حد توان ورزش کرده و برای ارتباط با دوستان یا خانواده از تکنولوژی استفاده کنید.
و مهم‌تر از همه اینکه الان در برهه‌ای خاص از زندگی‌مان قرار داریم و اوضاع همیشه به همین منوال باقی نخواهد ماند.
فعلا در میهمانی شرکت نکنیم و به سفر نرویم.
در صورت خروج از منزل، تا جایی که ممکن است، در محل‌های شلوغ حاضر نشویم.
با دیگران دست ندهیم و روبوسی نکنیم.
بهداشت فردی را رعایت کنیم؛ مهم ترین نکته، شست و شوی مناسب دست ها با آب و صابون و خشک کردن آنها با دستمال کاغذی است. در صورت داشتن علامت‌های بیماری، از ماسک استفاده کنیم.
اعضای خانواده ما نیز با دقت بیشتری اصول بهداشت فردی و اجتماعی را رعایت کنند و در صورت داشتن علائم بیماری مانند تب، سرفه و تنگی نفس، ضمن توصیه به پیگیری مطابق دستورالعمل های عمومی پیشگیری و درمان، با احترام از آنها دوری کنیم.